Natuur in de Haagse Beemden: de roodborst
In onze omgeving zien en horen we regelmatig roodborsten. Het zijn leuke vogels om te zien en over het algemeen zijn ze helemaal niet schuw. Als je in de tuin aan het werk bent, komt de roodborst regelmatig vlakbij zitten om met zijn kopje schuin te kijken wat je aan het doen bent. En natuurlijk of er iets eetbaars te halen valt.
De roodborst is een kleine bruine vogel met een kenmerkende oranjerode borst en gezicht en een lichte onderbuik. Het mannetje en vrouwtje zien er hetzelfde uit en jonge vogels zijn lichtbruin gevlekt. Buiten het broedseizoen leven ze alleen. Hun roep klinkt tikkend. Hun zang lijkt wel op een klaterende waterval en loopt de hele toonladder op en af. https://www.vogelgeluid.nl/roodborst/
ROODBORST IN UW TUIN
Het is leuk om een voedertafel in de tuin te hebben om vogels te lokken. Roodborsten scharrelen er vaak onder, op zoek naar de zaden die andere vogels hebben laten vallen. In de herfst kunt u de blaadjes onder de struiken en in de borders harken. Daar schuilen insecten onder en zo helpt u de roodborst, die daar weer op afkomt. Naast het bijvoeren met gedroogde meelwormen, ongekookte havermout of een zadenmix op beschutte plekjes op de grond en een laag van blaadjes kunt u ook zorgen voor bessen in de tuin. Borders met vaste planten, struikgewas zorgen voor een prima leefgebied voor de roodborst.
VOORTPLANTING
Zodra de keuze op een vrouwtje gevallen is, lokt het mannetje haar door voedsel aan te bieden. Door het warme lenteweer wil het vrouwtje een nest bouwen. Het komvormige nest, dat bestaat uit bladeren, gras en plantenwortels en gevoerd is met haar, wordt vlakbij de grond in dicht struikgewas gebouwd. Soms broeden ze in een nestkastje dat op een geschikte, verborgen plek hangt. Er zijn speciale nestkasten voor roodborsten (zogenaamde balkonkasten: nestkasten met een voorkant die half open is). Roodborsten broeden van april tot juli maar vaak proberen ze al in februari te nestelen. Zodra de eieren gelegd zijn blijft het vrouwtje elf tot veertien dagen op het nest zitten. Ze legt vijf tot zeven witte eieren met roestbruine vlekken. Tijdens het broeden wordt het vrouwtje door het mannetje gevoerd. Nadat de eieren zijn uitgekomen, verzorgen beide ouders de jongen om de beurt. Na veertien dagen vliegen de jongen uit. Voordat het winter wordt zoeken ze een eigen territorium.
VECHTERSBAASJE
Roodborsten vertonen agressief gedrag. Ze hechten aan een eigen territorium, ook in de winter. Zowel het mannetje als het vrouwtje zitten elkaar in de weg. Ze zijn alleen in het broedseizoen bij elkaar. Zodra het mannetje merkt dat er een rivaal in zijn gebied is, gebruikt hij zijn gekleurde borst als middel om angst aan te jagen. Hij steekt zijn borst vooruit en beweegt tegelijkertijd zijn lichaam heen en weer. Meestal gaat de indringer er dan vandoor. De jongen moeten geen agressie oproepen en daarom kleuren zij pas later in het jaar van gespikkeld bruin naar het echte oranjerood van de roodborst.
VOGELTREK
Een deel van de roodborsten trekt tussen augustus en november richting Spanje en Portugal, en komt in het vroege voorjaar weer terug. Het deel dat in Nederland blijft, krijgt gezelschap van soortgenoten uit onder andere de Scandinavische landen. Deze roodborsten zoeken elk jaar opnieuw hun vertrouwde plekje op.
W: www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/Roodborst
W: http://www.beesies.nl/animals/roodborst.htm
Auteur: Hannie Vinkenburg
